Parion Antik Kenti: Troas'ın Zengin Mirası
Parion, Çanakkale İli, Biga İlçesi, Kemer Köyü sınırlarında yer alan, Marmara Denizi boyunca bir akışa sahip antik bir kenttir. Hem bakanlığı hem de teknolojik açıdan önemli olan Parion, Troas'ın sahip olduğu zengin medeniyet izlerini taşıyan bir yerleşim yeridir. Bu orijinal, iki kaynak verileriyle Parion'un isminin kökeni, varoluş gelişimi, arkeolojik kazıları ve öne çıkan sanat ürünlerine yer verilmektedir.
Adı nereden geliyor
Parion, bölgedeki diğer önemli antik kentler; batıda Lampsakos, doğuda Priapos ve güneyde Skepsis ile komşudur. Kentin ismine süt üç farklı görüş öne sürüyor:
- Paros Kökeni: Parion'un adının Paros'tan geldiği,
- Parius Teorisi: Erythrailli göçmen Iason ile Demetria'nın oğlu Parius'dan türediği,
- Paris Bağlantısı: Troia prensi Paris'in adının kente sonucu sonucu “Paris'in şehri” anlamını taşımaktadır.
Bu farklı terapiler, kentin antik birleştiği çok katlı kültürel etkileşimin bir şekilde değerlendirilmesi mümkündür.
Tarihsel Gelişim ve Siyasal Dönemler
Parion'un kuruluş tarihiyle ilgili kaynaklardan biri, Eusebius'a dayanarak kent M.Ö. 709 yılındaki temellerinin atıldığı söylenirken, diğer kaynaklarda M.Ö. 8. yüzyıla uzanan bir geçmişe işaret edilmektedir. Kentin programlarında öne çıkan bazı önemli dönemler şunlardır:
Delos Birliği Üyeliği ve Peloponnessos Savaşları:
M.Ö. 478-477 yıllarında Delos Birliği üyesi olan Parion, M.Ö. 431-404 arasındaki Atina-Sparta çatışmalarında Atina yükseltildi.Pers ve Büyük İskender Dönemi:
M.Ö. 387'de Kral Barışı'nın ardından Pers bölgesine giren kent, M.Ö. 334'te Büyük İskender'in Granikos Savaşı'nda Persleri yenmesiyle yeni bir döneme adım atmıştır.Roma Dönemi ve Kolonileşme:
M.Ö. 188'de yapılan Apameia Barışı sonrasında Bergama İmparatorluğu'nun Roma sınırlarına geçen Parion, M.Ö. 133'te III. Antiokhos'un ölümünden sonra yeniden kadınların kontrolüne geçmiştir. Roma, Parion'u ilk olarak Julius Caesar ya da Augustus döneminde, ardından Hadrianus döneminde iki kez koloni kenti ilan ederek kente yeniden inşa edilmiş ve kültürel önem kazandırmıştır. Hadrianus döneminde yaşlı statü, kentin mimari sistemlerinin hızlanmasında yol açmıştır; MS 2. yüzyılın ikinci yarısında tarihlenen tiyatronun çerçeveleri bu gelişmeyi göz önüne sermektedir.Hıristiyanlık ve Bizans Dönemi:
MS 2. yüzyıldan itibaren kentte Hıristiyan topluluklarının varlığı başlamış, Bizans döneminde ise Parion önemli bir piskoposluk merkezi haline gelmiştir. Eustathis (MS 312–330), Hesychius (MS 431) ve Thalassius (MS 451) gibi benimlerin burada görev yapmış olması, merkezin dini yaşamındaki rolünü ortaya koyuyor.
Arkeolojik Kazılar ve Çalışmalar
Parion'un kalıntıları, uzun yıllara dayanan arkeolojik çalışmaların sonuçları gün yüzüne çıkarılmıştır.
- Yüzey Araştırmaları ve İlk Keşifler:
Antik yazarlar Herodot, Ksenophon ve Strabon'un sunduğu bilgilere göre, daha sonra 1970'lerde İ. Akşit ve Çanakkale Müzesi adına yapılan yüzey araştırmalarıyla desteklenmektedir. - Sistematik Kazılar:
1997'de Prof. Dr. Cevat Başaran başkanlığında yürütülen sistematik yüzey araştırmaları ve 2005 yılından bu yana Güney nekropolü'nde bulunan kazılar, kentsel bölgesel derinliğini ortaya çıkarıyor. 2008'den itibaren ise Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ile İÇDAŞ'ın sponsorluğunda yapılan çalışmalar, altı ayrı bölgede yapılan kazılar ve çeşitli sondajlar sayesinde kentte birçok yapı yerleşiminin ortaya çıkarılmasına olanak tanındı.
Öne Çıkan Yapılar ve Buluntular
Roma Yapıları ve Tiyatro:
Kentin Roma dönemine ait tiyatrosu, mimari çerçeveleri ve kabartmalarıyla MS 2. yüzyıldan ikinci geça tarihlenmektedir. Ayrıca Roma Hamamı, Roma Tiyatrosu, Yamaç Kapısı, Hellenistik Kule ve Sondaj Yapısı gibi harcamalar, Parion'un zengin mimari geçmişini yansıtmaktadır.Su Altyapısı ve Nekropolis:
Kentin su kemeri, su yolunun dağıtılması için kullanılan elektrik harikası bir yapıdır. Kemer Köyü'nün hemen girişinde bulunan bu yapı, karşı tepelerden gelen güneşin bereketini kesintiye uğratmadan kente ulaştırılmasını sağlamaktadır. Nekropolis alanında elde edilen veriler, Parion'un Troas kenti olarak nitelendirilmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Parion Sanatları
Parion Artemis Heykeli
2012 yılında Odeion bölgesinde yapılan kazılar sırasında parçalar halinde ortaya çıkan bu mermer heykel MS 2. yüzyıla tarihlenmektedir. Heykelin özellikleri arasında;
- Sosyal giysiler,
- Sol elinde yay ve orta parmağınız altında sıkıştırılmış ok,
- Sıçrayan durumdaki köpek-tazı,
- Önünde geyik-ceylan başı ve muhtemelen sırtındaki sadak detayları yer almaktadır.
Yaklaşık 1.70 m yüksekliğe sahip olan bu eser, kaliteli beyaz mermerden yapılmış olup, bozulma sonucu zarar görmüş üst gövde parçaları da izlenir, tutulana kadar ele geçirilen Tanrıça Artemis heykelleri arasında benzersiz bir bileşima sahiptir. Heykele ait diğer parçaların da bulunma ihtimali, gelecekte yapılacak onarımların artacağı ortaya çıkıyor.
Parion Kentauros-Triton Heykeli
Parion'da, akropolün içerdiği çöküntü sayesinde tiyatro tarafından anlaşılan kazı çalışmalarında, 2006 yılından bu yana gün yüzüne çıkarılmaya başlanan bu heykel, MS 2. yüzyıla tarihlenmektedir.
- Yaklaşık 130 cm yüksekliğindeki heykelin baş kısmı kırık olup, onarım çalışmaları yapılmıştır.
- Kollarının kırılması, alt bölümünün kaybolması nedeniyle parçalı halde elde edilen eser, tiyatronun alınlık bölümünde köşelere yerleştirilmesi mümkündür.
- Kentauros-Triton'un orijinal bu orijinal heykeli, Parion'un sanatsal zenginliğini ve çeşitli mimarisini gözlerin önüne sermektedir.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSil