Kilitbahir Kalesi: Tarihi, Mimari Yapısı ve Restorasyon Süreci

Fotoğraf : Kilitbahir Kalesi

Kilitbahir Kalesi Hakkında Bilgiler

Kilitbahir Kalesi, Çanakkale Boğazı’nın Avrupa yakasında, Eceabat ilçesine bağlı Kilitbahir köyünde yer alan tarihi bir kaledir. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1462-1463 yıllarında inşa ettirilmiştir. İstanbul’un fethinden sonra boğazların güvenliğini sağlamak ve deniz trafiğini kontrol altına almak amacıyla yapılmıştır. Kale, Anadolu yakasındaki Çimenlik Kalesi (Kal’a-i Sultaniye) ile karşılıklı olarak konumlandırılmıştır.

Kilitbahir Kalesi 2007 yılından görüntüler

Yapılış Amacı ve Tarihi

• Kilitbahir Kalesi, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1462-1463 yıllarında inşa ettirilmiştir.
• Kale, Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasına inşa edilerek boğazdan geçen gemileri kontrol etmek amacıyla yapılmıştır.
• Çimenlik Kalesi ile birlikte boğazın güvenliğini sağlamak için karşılıklı konumlandırılmıştır.

Mimari Yapı

• Kale, iç ve dış surlardan oluşmaktadır. İç kısmında 7 katlı üçgen bir kule bulunmaktadır.
• Duvarları kaba yontulmuş taşlarla inşa edilmiş olup, kapı ve pencereleri beyaz mermerden yapılmıştır.
• Kalenin havadan görünümü yonca yaprağına benzetilmektedir.
• Duvar kalınlıkları 4 ila 6 metre arasında değişmektedir.

Restorasyonlar

• Kale, ilk kez 1541 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından restore edilmiştir. Bu restorasyon sırasında güney kısmına bir sur duvarı ve Sarıkule eklenmiştir.
• 1870 yılında Sultan Abdülaziz tarafından ikinci kez restore edilmiştir.
• 1893-1894 yıllarında II. Abdülhamid tarafından kuzey bölümündeki deniz duvarı yeniden inşa ettirilmiştir.
• 2011 yılında başlatılan restorasyon çalışmalarına başlanıldı. 2015 yılında yeni bir teşhir-tanzim projesine dahil edildi.
• Deforme olan kale duvarları, çimento yerine İtalya’dan özel olarak ithal edilen hidrolik kireç harcı kullanılarak restore edilmiştir.
• Restorasyonu ve teşhir-tanzim çalışmaları tamamlanan Kilitbahir Kalesi’nin açılışı, 18 Mart 2018’de, 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 103. yıldönümünde yapılmıştır. Açılış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün Kule Temel Betonu-Kule Kazık Çakım Töreni sırasında telekonferans yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.
  

  

  Fotoğraf :Açılış Töreni 18 Mart 2018

  
  
  

Stratejik Konumu

• Kale, Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasına inşa edilmiştir ve top atışlarının etkili olabilmesi için bu konum seçilmiştir.
• Çimenlik Kalesi ile karşılıklı olarak konumlandırıldığı için boğazdan geçen gemiler her iki taraftan da top atışına maruz kalmıştır.

Kültürel ve Tarihi Önemi

• Kale, 1915 Çanakkale Savaşları sırasında boğazın savunmasında önemli bir rol oynamıştır.
• 1980 yılında Kültür Bakanlığı tarafından "Korunması Gereken Kültürel Varlık" olarak tescil edilmiştir.
• Günümüzde müze olarak halka açıktır.

Çevresindeki Tarihi Yapılar

Kilitbahir köyünde, kale ile birlikte birçok Osmanlı dönemi eseri bulunmaktadır. Bunlar arasında:

• Fatih Camii
• Cahidi Sultan Camii
• Tabip Hasan Camii
• Uşşaki Dergâhı (Ahmed Talibi Tekkesi)
• Tarihi çeşmeler
• Geleneksel Osmanlı konutları
• Hamam kalıntıları

Kaynaklar

• Hüseyin Aşkı'nın kişisel gözlemleri ve arşivi
• Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığı
• Çanakkale Valiliği
• Wikipedia - Kilitbahir Kalesi
  
  Kilitbahir Kalesi Sanal Gezi