Balkan Göçmenlerinin Biga’daki Yerleşim Noktaları (1299-1943)

Balkanlardan Anadolu’ya göç eden muhacirler, Biga ilçesinde birçok köy kurmuş veya mevcut köylere yerleşmiştir. Aşağıdaki listede, yerleşim tarihlerine göre , köy isimleri ve göçmenlerin geldikleri yerler tarih sırasına göre detaylı olarak belirtilmiştir. Bu çalışma, hem tarihsel bir kayıt sunmakta hem de Biga’daki göçmen yerleşimlerini belgelemektedir.

            Yıl             Köy         Etkin Özelliği ve Geldiği Yer

1. 1299 - Şakirbey; Muhacir, Bulgaristan, Eski Zağra.

2. 1848 - Çınarlıköprü; Muhacir, Bulgaristan.

3. 1861 - Kalafat; Boşnak, Saraybosna, Kesalak, Bihaç Velikakyaruşa, Sazin.

4. 1869 - Kapanbelen; Pomak, 1877, Bulgaristan, Filibe, Dobrulu Köyü.

5. 1871 - Eğridere; Muhacir, Eskicuma, Akmehmet Köyü, Şumnu Nasçı Köyü.

6. 1877 - Bakacak (İpkaiye); Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Osmanpazarı.

7. 1877 - Bakacaklıçiftliği; Muhacir, Bulgaristan, Filibe, Yeniköy.

8. 1877 - Gerlengeç; Muhacir, Razgrad, Sultaniye, Eskicuma, Popköy.

9. 1877 - Hoşoba; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Ada Köyü, Lofça.

10. 1877 - Katrancı; Muhacir, Bulgaristan, Karlova, Bançeliköy.

11. 1877 - Kocagür; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Hocaköy; Razgrad, Kurtlar.

12. 1877 - Sığırcık; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Osmanpazarı, Şumnu.

13. 1878 - Ayıtdere; Muhacir, Bulgaristan.

14. 1878 - Bahçeli (İhsaniye); Bulgar, Bulgaristan.

15. 1878 - Balıklıçeşme (Belediyesi); Muhacir, Bulgaristan, Tırnova, Şumnu.

16. 1878 - Çeşmealtı; Pomak, Bulgaristan, Botevgrad, Orhaniye.

17. 1878 - Çınardere; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu.

18. 1878 - Dikmen; Muhacir, Bulgaristan, Kırcaali, Boruva.

19. 1878 - Geyikkırı; Muhacir, Bulgaristan, Eskicuma, Balıksu.

20. 1878 - Hacıköy (Maksudiye); Muhacir, Bulgaristan Razgrad, Eskicuma, Şumnu.

21. 1878 - Hacıpehlivan (Hulübeliler); Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Hülübe.

22. 1878 - Harmanlı (Fiilik); Pomak, Bulgaristan, Filibe, Dervisova, Şumnu, Aydos.

23. 1878 - İskenderköy; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Drenova; Yunanistan, Dedeağaç; Kosova Ronen.

24. 1878 - Karaağaç; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Karaağaç Köyü.

25. 1878 - Karacaali; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Çavuşköy, Kurtlar, Saraçlar.

26. 1878 - Koruba; Muhacir, Bulgaristan, Osmanpazarı, Karınabat, Tırnova, Silistre vs.

27. 1878 - Yukarıdemirci; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Eskiköy, Sırtmahalle.

28. 1879 - Akyaprak; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Ayazlar köyü.

29. 1879 - Otlukdere; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Çobanköy, Osmanpazarı, Tırnova.

30. 1880 - Ağaköy; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad/Şumnu.

31. 1880 - Sazoba; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Kosovina.

32. 1880 - Sinekçi; Muhacir, Bulgaristan, Eskicuma, Nasçıköy, Adaköy, Çukurkışla, Tekeli, Razgrad, Buğular.

33. 1880 - Şirinköy; Muhacir, Razgrad, Kosova.

34. 1881 - Çelikgürü; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Karaveliler, Hocalar.

35. 1881 - Gemicikırı; Muhacir, Bulgaristan, Eskicuma, Kamçıboylu, Şumnu, Yasçı.

36. 1881 - Havdan; Pomak, Bulgaristan Filibe, Poyna, Dravna, Bukfu.

37. 1881 - Güleçköy; Muhacir, Bulgaristan, Tunca/Arda Akıncılar Köyü.

38. 1882 - Elmalı; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Bukova, Rakovutsa, Drenova.

39. 1882 - Yenimahalle; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Doğandere.

40. 1882 - Yeşilköy (Çilingir Mahallesi); Pomak, Bulgaristan, Filibe, Çilingir Köy.

41. 1882 - Çeltik; Muhacir, Şumnu, Akyar.

42. 1883 - Kanibey (Popköy); Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Popköy.

43. 1883 - Kazmalı; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Dobruca, Pravda, Cumalı.

44. 1883 - Gündoğdu (Karanti); Pomak; Muhacir, Bulgaristan, Filibe, Evciler, Şumnu Terbi Köy, Karlıova.

45. 1884 - Gürgendere; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Umur.

46. 1884 - Kozçeşme (Belediye); Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Karaveliler.

47. 1885 - Arabaalan; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Lakavitsa.

48. 1886 - Sarısıvat; Muhacir, Bulgaristan, Filibe, Baruva, (Kırcalı).

49. 1887 - Selvi; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu, Selvi, Görmekçe.

50. 1888 - Göktepe; Muhacir, Bulgaristan, Eskicuma, Kayabaşı, Hocaköy.

51. 1889 - Adliye; Muhacir, Bulgaristan, Filibe.

52. 1891 - Abdiağa; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Rahova.

53. 1891 - Akpınar; Pomak, Filibe, Dravna ve Foyna.

54. 1891 - Hacı Hüseyin Yaylası; Muhacir, Bulgaristan, Filibe, Tekke Köy.

55. 1893 - Ilıcabaşı; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Lakaviça, Corgan, Tafrişna.

56. 1893 - Yeniceköy; Muhacir, Bulgaristan, Pravadi; Mübadele Muhacirleri, 1925, Yunanistan, Selanik, Florina, Dedağaç, Sofular.

57. 1894 - Anbaroba; Muhacir, Bulgaristan, Osmanpazarı, Razgrad.

58. 1895 - Güvemalan köyü; Muhacir, Bulgaristan, Şumnu; Pomak, Filibe Küçükköy ve Tomaç.

59. 1895 - Yeniçiftlik (Belediye); Pomak; Muhacir, Bulgaristan, Belaslatina, Lofça, Bejanova, Palamarsa, Köklüce.

60. 1896 - Işıkeli (Eşekçi); Pomak, Bulgaristan, Filibe, Lokavitsa.

61. 1896 - Kaynarca; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Çatrak, Direnova, Steminak, Çurkuvu ve Sriyavu.

62. 1897 - Karahamzalar; Muhacir, 1934, Bulgaristan, Razgrad Şumnu, Akyar, Şumnu, Siyahlar.

63. 1903 - Kepekli; Muhacir, Bulgaristan, Aydos, Kiremitçik Köyü.

64. 1904 - Akkayrak; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Tomraç ve Küçükköy.

65. 1904 - Örtülüce; Muhacir, Filibe, İnebekçi köyü, Kırcaali, Hasköy.

66. 1911 - İiyasalan; Pomak, Bulgaristan, Filibe, Tomraç ve Küçükköy.

67. 1925 - Aksaz; Mübadele Muhaciri, Yunanistan, Selanik, Doyran, Langaza, Klepe ve Turgutlu.

68. 1925 - Değirmencik; Mübadele Muhaciri, Yunanistan, Selanik Dedeağaç; Muhacir, Bulgaristan, Kosova, Üsküp.

69. 1925 - Kemer; Mübadele Muhaciri, Yunanistan, Dedeağaç, Vardar ve Selanik.

70. 1934 - Doğancı; Kumuk, Romanya ve Bulgaristan Muhacirleri.

71. 1934 - Karapürçek; Romanya Muhaciri, Köstence, Siyahlar Köyü.

72. 1943 - Bozlar; Muhacir, Bulgaristan, Eski Cuma.

_________________________________________

Biga'daki Balkan Göçmen Yerleşimleri

Biga, Çanakkale'nin önemli ilçelerinden biridir ve tarih boyunca çeşitli göç dalgalarına ev sahipliği yapmıştır. Özellikle 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Balkanlar'dan gelen göçmenler, Biga'nın demografik yapısını şekillendiren önemli bir unsur olmuştur. Bu göçler, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki toprak kayıpları ve bölgede yaşanan siyasi çalkantılar nedeniyle gerçekleşmiştir.

Göçlerin Nedenleri

• 93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı): Bu savaş sonrasında Balkanlar'da yaşayan Müslüman nüfus, büyük bir göç dalgasıyla Anadolu'ya sığınmıştır.
• Balkan Savaşları (1912-1913): Balkan devletlerinin Osmanlı'ya karşı ittifak kurması ve Osmanlı'nın bölgeden çekilmesi, yeni bir göç dalgasını tetiklemiştir.
• Mübadele (1923): Lozan Antlaşması kapsamında Yunanistan ve Türkiye arasında yapılan nüfus mübadelesi, Biga'ya da göçmenlerin gelmesine neden olmuştur.

Biga'daki Göçmen Yerleşimlerinin Özellikleri

Biga'ya gelen göçmenler, genellikle Bulgaristan, Yunanistan, Romanya ve Kosova gibi Balkan ülkelerinden gelmiştir. Bu göçmenlerin etnik kökenleri çeşitlilik göstermektedir:

• Pomaklar: Özellikle Bulgaristan'ın Filibe ve çevresinden gelen Pomaklar, Biga'nın kırsal kesimlerinde köyler kurmuşlardır.
• Muhacirler: Genellikle Müslüman Türk nüfus, Bulgaristan'ın Razgrad, Şumnu, Filibe gibi şehirlerinden göç etmiştir.
• Boşnaklar: Bosna-Hersek ve Kosova'dan gelen Boşnaklar da Biga'ya yerleşen gruplar arasındadır.
• Mübadele Göçmenleri: Yunanistan'ın Selanik, Dedeağaç, Langaza gibi bölgelerinden gelen mübadiller, Biga'da yeni bir hayat kurmuşlardır.

Kültürel Miras ve Etkiler

Biga'daki Balkan göçmenleri, kendi kültürel özelliklerini ve geleneklerini de birlikte getirmişlerdir. Bu durum, Biga'nın kültürel mozaiğini zenginleştirmiştir:

• Dil ve Lehçeler: Pomakça ve Boşnakça gibi diller, özellikle yaşlı nesil arasında hala konuşulmaktadır.
• Mutfak Kültürü: Balkan mutfağına özgü yemekler (örneğin, Boşnak böreği, Pomak tarhana çorbası) Biga mutfağına dahil olmuştur.
• Gelenek ve Görenekler: Düğünler, bayramlar ve diğer sosyal etkinliklerde Balkan kültürünün izleri görülmektedir.

Yerleşim Yerleri

Biga'da Balkan göçmenlerinin yoğun olarak yerleştiği bazı köy ve beldeler şunlardır:

Pomak Köyleri:

• Abdiağa, Akkayrak, Akpınar, Arabaalan, Camialan, Elmalı, Gündoğdu (Karanti), Havdan, Ilıcabaşı, Işıkeli (Eşekçi), İiyasalan, Kaynarca, Sarıkaya, Yolindi.

Muhacir Köyleri:

• Adliye, Ağaköy, Akyaprak, Anbaroba, Ayıtdere, Bakacak (İpkaiye), Bakacaklıçiftliği, Balıklıçeşme, Bozlar, Çelikgürü, Çeltik, Çınardere, Çınarlıköprü, Dikmen, Doğancı, Eğridere, Eybekli, Gemicikırı, Gerlengeç, Göktepe, Güleçköy, Gürçeşme (Arapçeşme), Gürgendere, Güvemalan, Hacı Hüseyin Yaylası, Hacıköy (Maksudiye), Hacıpehlivan (Hulübeliler), Harmanlı (Fiilik), Hoşoba, Kanibey (Popköy), Karaağaç, Karacaali, Karahamzalar, Karapürçek, Katrancı, Kayapınar, Kazmalı, Kepekli, Koruoba, Kozçeşme, Otlukdere, Örtülüce, Sarısıvat, Sazoba, Selvi, Sinekçi, Şirinköy, Tokatkırı, Yeniceköy, Yenimahalle, Yukarıdemirci.

Sonuç

Biga'daki Balkan göçmen yerleşimleri, bölgenin tarihsel ve kültürel dokusuna önemli katkılar sağlamıştır. Bu göçmenler, sadece nüfus yapısını değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve kültürel hayatı da zenginleştirmiştir. Bugün Biga, bu çeşitliliğiyle hem bir göç hikayesinin hem de kültürel bir sentezin canlı örneğidir.

Yararlanılan Kaynaklar:

• Pomak.eu
• Geocities
• Merhum Engin GÜRSU araştırmaları